Войти / Зарегистрироваться

Орта білім берудегі басқару мен көшбасшылық

Получить свидетельство
Автор: Наурызова Гүлнұр Сейдаханқызы

Тақырыбы : Орта білім берудегі басқару мен көшбасшылық

Мақсаты : Көшбасшы, көшбасшылық туралы ұғымын кеңейту, көшбасшылық қасиеттерін аша білу, бүгінгі қоғамдағы көшбасшының рөлін анықтап, дәріптеу.

 

Коучинг кезеңдері

Қолданатын әдіс-тәсілдер

Уақы

ты

Тапсырмалар

Күтілетін нәтиже

I.

Ұйымдастыру

(сәлемдесу, мақсатымен таныстыру)

-топтастыру;

Топқа бөлу,

Міне, көрікті көктем келді. Көктемнің бәйшешегі де қылтиып өсе бастады.Кешікпей айналамыз түрлі гүлдерге толады. Сіздердің өмірлеріңіз де гүлденіп, жүздеріңіз де гүл-гүл жайнасын деген ниетпен мына гүл түрлері арқылы топ құрмақпын. Қане кімде қандай гүлдің суреті бар? Біртектес гүл алғандар топтаса қойыңыздар

3 мин

Сұрақ-жауап

 

Ынтымақтастық байланыс орнату.

II.

7 модуль туралы түсіндіру (слайд)

Түсіндіру

Слайд көрсету

 

Мұғалім коучингтің тақырыбын, мақсатын хабарлайды.

 Ой қозғау (15 мин) 
1. «Құмырсқа» бейнебаянын көрсету. Бейнебаянға байланысты сұрақтар қойып, ойларын қағазға түсіру. Жазбаларын топта талқылап, әр топтан бір мұғалім топтың ортақ пікірімен таныстырып өтеді, ой қорытады. 
Топта қорытып, ортақ шешімге келіңіз. 
- Көшбасшы деген кім?
- Оның қандай қабілеттері бар?
- Сендердің өз көшбасшылық қабілеттеріңді анықтауға мүмкіндік туады.

8 мин

 

 

2 мин

1.Оқыту мен оқудағы әдістерді не үшін өзгерту қажет?

2.ХХІ ғасырда нені оқыту керек?

3. Мұғалімдер оқушыларды қалай дайындайды?

Сұрақтар :

1. Бұл бейнежазба туралы не ойлайсыз? Құмырсқа қандай шешімге келді? 
3. Осы бейнежазбаны мектеп өмірімен 
қалай байланыстырар едіңіз?

7 модуль туралы түсінік қалыптасады.

7 модулдың ерекшеліктерін өз тәжірибелерінде қолданады.

III.

Коуч, коучинг туралы түсінік беру

Түсіндіру

Интербелсенді тақта

5 мин

Құрметті әріптестер, қалай ойлайсыздар, бүгінгі білім жүйесіндегі білім беруде мұғалімнің рөлі қаншалықты?

Коуч, коучинг туралы түсінік қалыптасады.

IV.

Бейне

фильм «Құ-

мырсқа»

 «Көшбасшы – бұл» жаттығуы
Топтағы қатысушыларға әртүрлі канцелярлық материалдар: газеттер, журналдар, суреттер беріледі. Сол материалдарды пайдалана отырып, коллаж құрастырады. Жұмыстың тақырыбы – «Мен – көшбасшымын!». Жұмыс барысында көшбасшының қабілеттері анықталуы керек. Яғни, өзіне адамдарды тарта алатын және оларға жетекшілік ететін көшбасшыны мінездейді. Оқушылар жұмыс жасап жатқанда, олардың көңіл - күйін көтеріп, шығармашылығын арттыратын ойнақы музыка әуені естіліп тұрады.

5 мин

Талдау: қорытуда, «Көшбасшы – бұл...» деп басталатын постердегі жұмыс тыңдалады.

Өзін көшбасшы деп есептемейтін қатысушыға осы постердегі көшбасшы қасиеттері жазылып, жапсырылады.

 

 

 

V.

Сергіту сәті

«Шеңбер және мен» ойыны
Бұл жаттығуға бір жүргізуші сайланады. Қатысушылармен тығыз шеңбер құрылады. Ал жүргізуші осы шеңберге кіруге талпыныс жасайды. Яғни, ол өтіну, бұйыру, ашық әңгімелесу, алдау, мақтау арқылы кіруге 3 мин беріледі.
- Батылдылығың үшін рахмет! Шеңбермен ақылмен күш сынасуда сәттілік тілеймін! Алға!

4 мин

Кейіпкер шеңберден

 1 - 5 метр алыс тұрады.
Шеңбер құрушылар кейіпкерге арқасын беріп тұрады.

Талдау: тренинг барысында қандай сезімде болдыңдар?

VI.

Сергіту сәті

Тренинг 5 мин
«Басшысы жоқ» жаттығу
- Осы кезден бастап, әркім өзі үшін жауап береді. Қатысушыларға барлық қарым - қатынас түріне тыйым салынады: сөйлесуге, белгі беруге, қолмен ұстауға, сыбырлауға. Үнсіз жұмыс жасаймыз. Көбінесе, көзбен белгі береміз, бір - бірімізді көзқарасымыздан тануды үйренеміз.
- Шеңбер құруларыңды сұраймын.
- Өте жақсы! Байқағандарыңдай, біріміз - біріміз қолмен ұстағымыз келді. Кейбірлерің не істеріңді білмей тұрдыңдар. Жеке жауапкершілікті арттыруға арналған жаттығуды жалғастырамыз.
• Бойларыңмен сап құра;
• Екі шеңбер құра;
• Үшбұрыш құра;
• Теңдей 4 сап құра;
• Бой бойынша сап құра;
• Ең ашық түсті шаштан ең қою түсті шаш бойынша сап құра;
• Жұлдыз, Медуза, Тасбақа мүсінін құра;

3 мин

Логикалық ойлауға негізделген өздік жұмыс

Өзіне баға береді.

 

Талдау: бұл жаттығу көшбасшылық тестіне жата ма? Неге?
- Кімді көшбасшы деп ойлайсыңдар?
- Жетекшілік стильден шығу оңай болды ма?
- Біреудің нұсқауынсыз, кеңесісіз қалу қиын ба?
- Өзіңе жауап беру, өз шешім қабылдау ұнады ма?

VII.

Түрткі сұрақтар

Сұрақ-жауап

  1. Өзіңізді көшбасшы деп сезінесіз бе?
  2.  Сіз қайда көшбасшы бола аласыз?
  3. Неге?

15 мин

3.Бұл адамдарды төменгі көшбасшы түрлерінің қайсысына жатқызар едіңіз, неге? (өктем, сыпайы, делегирияшыл)

 

VIII.

Бекіту (Көшбасшы болу үшін...)

«Шырақ» жаттығуы
Қатысушылар шеңберге тұрып, мына сұрақтарға жауап бере отырып, бір - біріне шырақты береді.
- Қандай жаңалық аштың?
- Осы жаттығулардың қайсысы көбірек есте қалды?
- Осы коучинг қандай сезім қалдырды?

3 мин

Қатысушылардың ойын нақтылау

 

IX.

Қорытынды

Эссе жазу

Эссе жазу талаптарымен танысу

5 минут

Көшбасшының негізгі қасиеттерін саралай отырып, эссе жазу

 

Сіз..................................................................................................................................

Сізге коучинг сабағы ұнады ма?( ия, жоқ, немен?)
Коучин сабағы кезінде сіз қызығушылықты сезіңдіңіз бе? ( ия, жоқ, неге?)
Коучинг сабағы кезінде жаңа бірдеңе үйрендіңіз бе?    (ия, жоқ, не үйрендіңіз?)
Коучке деген пікіріңіз қандай? 

 

 

Сіз..................................................................................................................................

Сізге коучинг сабағы ұнады ма?( ия, жоқ, немен?)
Коучин сабағы кезінде сіз қызығушылықты сезіңдіңіз бе? ( ия, жоқ, неге?)
Коучинг сабағы кезінде жаңа бірдеңе үйрендіңіз бе?    (ия, жоқ, не үйрендіңіз?)
Коучке деген пікіріңіз қандай? 

Сіз..................................................................................................................................

Сізге коучинг сабағы ұнады ма?( ия, жоқ, немен?)
Коучин сабағы кезінде сіз қызығушылықты сезіңдіңіз бе? ( ия, жоқ, неге?)
Коучинг сабағы кезінде жаңа бірдеңе үйрендіңіз бе?    (ия, жоқ, не үйрендіңіз?)
Коучке деген пікіріңіз қандай? 

Сіз..................................................................................................................................

Сізге коучинг сабағы ұнады ма?( ия, жоқ, немен?)
Коучин сабағы кезінде сіз қызығушылықты сезіңдіңіз бе? ( ия, жоқ, неге?)

Коучинг сабағы кезінде жаңа бірдеңе үйрендіңіз бе?    (ия, жоқ, не үйрендіңіз?)
Коучке деген пікіріңіз қандай? 

№1 карточка. Өктемшіл көшбасшылық. Өктемшіл көшбасшылық кезінде көшбасшы мен топ арасында анық аралық байқалады. Ол шешімді өзі қабылдайды, топпен сирек ақылдасады, себебі ол топтың жұмысынан қандай нәтиже алғысы келіп тұрғанын өзі біледі. Оның басты қаруы «қатаң талап».  Былай қабылдаған шешімнің креативтігі аздау және бұл  стильде бақылау мен өктемдік басым. Егер тапсырманы шұғыл арада орындау керек болып, уақыт аз болса немесе көшбасшы өз тобын жақсы білетін болған жағдайда, өктемшіл көшбасшы қолайлы болады.

№2 карточка. Сыйласымдық (демократияшыл) көшбасшылық. Зерттеушілердің ойынша, мұндай көшбасшылықтың түрі тиімдірек. Демократияшыл көшбасшылар топ мүшелерін бағыттай отырып, олардан идея мен кеңестер алып отырады. Әр қатысушының ой-пікірі сапалырақ болуымен ерекшеленеді. Демократияшыл көшбасшы топ мүшелерінің барлығының қатысуын қадағалайды және кеңейтеді; бірақ соңғы шешімді көшбасшы қабылдайды. Топ мүшелері жұмыс барысына белсенді түрде тартылады және шығармашылықтың жоғары көрсеткішін көрсетеді.

№3 карточка. Делигирияшыл көшбасшылық.  Делегирияшыл көшбасшы  ешқашан топтың жұмысына араласпайды. Ол өзінің қол астындағыларға толық ерік береді. Яғни, небір шешімдер мен толық ерік береді. Делегириялық әдіспен жұмыс жасағанда, қай салада болсын, жұмысының біліктілік танымы өте жоғары болуы керек. Делегириялық әдістің жаман жері: егер көшбасшы жоғары деңгейдегі маман болмаса қызметкерлермен ұсынылған әдістің тиімділігін қадағалау қиынға соғады.

 
Коучинг барысындағы логикалық сұрақтар үлгісі
 
Дүкенде А дүкенімен Б дүкені бір көшеде орналасқан. Дүкеннің ауласыда сервистері де бірдей.Тіпті сатушылары да мейірімді. Бірақ балалар Б дүкенінен үнемі конфеттер сатып алады. Неліктен? Логикалық сұрақтар Бал мен маса Леонардо да Винчи беті жабық ыдысқа балды жақты және масаны жіберді. Бұдан қандай тәжірибені көрсетті? Логикалық сұрақтар Әріптер қ, а, н, с, м, м, ш, т, қ, қ, қ,… жалғастыр? Логикалық сұрақтар Мүйізтұмсық Жуырда Намибияда(Африка елі) Мүйізтұмсықты мүйізін наркозбен кесіп тастауға шешім қабылдады. Бір қызығы Қоршаған ортаны қорғау мекемелері бұл шешімді мақұлдады. Неліктен? Логикалық сұрақтар Жапырақ, ағаштың қабығы, ағаш, тас, саз, металл… Ал қазір біз нені қолданамыз? Логические вопросы Суета, хлеб, ров, снег, год… Назовите 33-ий член этой последовательности. Логикалық сұрақтар Сот Кезінде поляк сотында бір адам 50 долларды жалған жасағаны үшін, сотталуда. Соттың шешімі бойынша оған екі таңдау ұсынылды.Біріншісі түрме ал екіншісі… Қандай ұсыныс? Теңіз Жерімізде бір адамның атымен аталатын теңіздер жеткілікті, ал екі адамның атымен аталатын теңіз бар. Осы теңізді ата? Логикалық сұрақтар Адамда… Құмысқа — 0, тиын — 22, қоян — 28, қасқыр — 42, кашалот — 60, ұлу — 14 мыннан астам. Ал адамда? Логические вопросы Какая птица делает самые маленькие гнёзда? Логикалық сұрақтар 2 2 2 2 2=5 Логикалық сұрақтар Теңіз Жерімізде бір адамның атымен аталатын теңіздер жеткілікті, ал екі адамның атымен аталатын теңіз бар. Осы теңізді ата? Логикалық сұрақтар Адамда… Құмысқа — 0, тиын — 22, қоян — 28, қасқыр — 42, кашалот — 60, ұлу — 14 мыннан астам. Ал адамда? Логические вопросы Какая птица делает самые маленькие гнёзда? Логикалық сұрақтар 2 2 2 2 2=5